گروه مطالعات تاریخی
مدیر گروه: دکتر زهیر صیامیان
پست الکترونیک: zohairsiamian@yahoo.com
دبیر گروه: دکتر مهدی رفعتی‌پناه
عضو گروه: دکتر محمد احمدی‌منش
تلفن: ۴۴۲۴۶۲۵۰-۰۲۱ (داخلی ۴۰۲)
معرفی گروه
تاریخ به عنوان بخشی از ماهیت وجودی هر جامعه، عاملیست تأثیرگذار بر شناخت مرزهای هویتی، پیوندهای ملّی و وحدت سرزمینی و همچنین ابزاریست جهت بررسی مسائل کنونی جامعه از طریق پرداختن به ریشه‌های تاریخی و فرایندهایی که این مسائل را ایجاد کرده است. همین امر آموزش و پژوهش تاریخ را به عنوان ضرورتی انکار ناشدنی در سطوح مختلف تحصیلی و علمی نشان می‌دهد و لزوم پرداختن به مسائل مختلف آموزشی و پژوهشی این رشته را بیش از پیش متذکر می‌شود. با توجه به چنین زمینه‌ای پژوهشکده تحیق و توسعه علوم انسانی(سمت)، گروه مطالعات تاریخی را به عنوان یکی از گروه‌های پژوهشی به منظور پژوهش پیرامون مسائل بنیادین آموزش و پژوهش تاریخ جهت کمک به پیشرفت این رشته تأسیس کرده است.
غرض از تشکیل این گروه فراهم آوردن زمینه‌ای است برای ارائه دستاوردهای علمی در مورد مسائل بنیادین علوم تاریخی و نیز پرداختن به مباحث و مسائلی که معطوف به زیربناهای نظری و عملی رشته تاریخ می‌شود. مباحثی همچون: ترمینولوژی و مفهوم‌شناسی علوم تاریخی؛ فلسفه علم تاریخ؛ فلسفه نظری تاریخ؛ روششناسی تاریخ؛ روشهای تحقیق در تاریخ؛ آموزش تاریخ؛ گاه‌شماری و تقویم؛ متون و منابع تاریخی؛ معیارهای تدوین رشته‌ها و گرایش‌ها در علوم تاریخی و کاوش در مسائل و موضوعات تاریخی.
اهداف گروه
بلندمدت پنج ساله
● ارتقای مهارت‌های تفکر انتقادی در آموزش و پژوهش علوم تاریخی.
● ارتقای مهارت‌های کاربردی در آموزش علوم تاریخی در دانشگاه‌های کشور.
● ارتقای همکاری‌های میان رشته‌ای در برنامه آموزشی دانشگاهی تاریخ کشور.
● ارتقای کاربرد نظریه و روش در آموزش و پژوهش علوم تاریخی.
میان مدت سه ساله
● انجام تحقیقات تاریخی بر اساس روش ها و رویکردهای نوین در علوم تاریخی
● انجام تحقیق و ترجمه در مطالعات تاریخی در دوره‌های مختلف تاریخی ایران و اسلام و غرب با ماهیتی مبنایی بنا بر توضیحات و عطف به اهداف بلند مدت
کوتاه مدت دو ساله
● مواجهه‌ی معضله شناختی با آموزش و پژوهش علوم تاریخی و ترویج وضع مطلوب برای رشته تاریخ در دانشگاه‌های ایران با حمایت از برنامه‌های علمی و تحقیق و ترجمه رویکردهای نوین در مطالعات تاریخی
اولویت‌ها
بلند مدت:
● مهارت‌های تفکر انتقادی در آموزش و پژوهش در تاریخ
● نظام آموزشی رشته تاریخ و مساله کارآفرینی و تاریخ کاربردی
● آموزش تاریخ و دشواره های فرهنگی، اجتماعی، سیاست گذاری
● مبانی و تاریخ آموزش تاریخ در نظام آموزش تاریخ
میان مدت:
●مطالعات کتاب درسی تاریخ در دانشگاه
●مطالعات برنامه ریزی و طراحی آموزشی در رشته تاریخ
●رویکرد و روش در آموزش تاریخ در عصر رسانه‌های دیجیتال و فناوری اطلاعات
کوتاه مدت:
الف: مسائل مبنایی در نظام رشته تاریخ (هماهنگ با اهداف پژوهشکده)
● تاریخ و مطالعات بین رشته ای در دانشگاه
● آموزش تاریخ و هویت ملی
● رویکرد تطبیقی در آموزش تاریخ
● رویکرد و روش در نقد منابع تاریخی و تاریخ نگاری
● تاریخ های مضاف، تاریخ اجتماعی، فرهنگی، تاریخ اقتصادی و...
● آموزش تاریخ در علوم انسانی دانشگاهی
●مطالعات تاریخی نوجویانه در تاریخ ایران و جهان اسلام
ب: سرفصل‌ها و درس‌های جدید آموزش دانشگاهی تاریخ
به طور خاص شامل:
اولویت‌های درجه 1
● سند پژوهی و فنون بایگانی
● آمار و روشهای کمی در تاریخ
● کاربرد رایانه و فناوری‌های جدید در آموزش تاریخ
● تاریخ و ادبیات
● جغرافیا و تاریخ
● تاریخ اقتصادی ایران
● تاریخ و باستان شناسی
● مطالعات تاریخ ایران و اسلام در غرب
اولویت‌های درجه 2
● تاریخ و رسانه
● مبانی آموزش و یادگیری تاریخ
● نقد متون در مطالعات تاریخی
● تاریخ اسلام در آثار مستشرقان
● تاریخ و مطالعات بین رشته‌ای (علوم سیاسی و اقتصاد)
● تاریخ و مطالعات بین رشته‌ای (روان‌شناسی، علوم اجتماعی و مطالعات فرهنگی)
● تاریخ اجتماعی و اقتصادی
اولویت‌های درجه 3
● تاریخ شفاهی
اولویت‌های درجه 4
● تقویم و روشهای زمان نگاری
● تاریخ نفت در ایران و خاورمیانه
فعالیت‌ها
این گروه فعالیت‌های خود را در قالب‌های زیر انجام می‌دهد:
1. برگزاری نشستها و همایش‌ها
2. ترجمه کتاب: براساس اولویت‌ها و اهداف تعریف شده، این گروه از ترجمه آثار مهم و ارزشمند در زمینه تاریخ استقبال می‌کند.
3. تالیف کتاب: کتاب‌های مرتبط با حوزه‌های مختلف آموزش و پژوهش تاریخ و نیز آثار مرتبط با سرفصل‌های درسی.
4.طرح‌های پژوهشی
5.نقد و بررسی کتاب: جلسات نقد و بررسی کتاب‌های منتشر شده در سمت
در راستای تحقق اهداف پژوهشکده سمت، گروه مطالعات تاریخی در نظر دارد با توجه به اهداف و اولویت‌های مصوب این گروه جهت 1- الگوسازی برای کمک به ارتقای سطح آموزش و پژوهش در رشته تاریخ و 2- معرفی رویکردها و روشهای نوین و میان‌رشته‌ای که منجر به ارتقای سطح آموزش و پژوهش در این رشته می‌شود، از طریق کمک به چاپ و نشر آثار متناسب با اهداف مورد نظر گروه، از اساتید و محققین رشته تاریخ حمایت نماید. لذا اساتید و محققان رشته تاریخ خواهشمندیم با ارسال آثار خود به گروه مطالعات تاریخی پژوهشکده سمت، ما را در این امر یاری رسانند.
از اساتید و علاقه‌مندان دعوت می‌شود آثار خود را آدرس ایمیل زیر ارسال کنند و نیز در صورت هرگونه سوال با شماره تلفن‌های زیر تماس گیرند:
کارشناس گروه تاریخ: مریم شجاعی
تلفن: ۴۴۲۴۶۲۵۲-۰۲۱ (داخلی ۲۳۴)