جشنواره کتاب درسی دانشگاهی

 

آیین‌نامه جشنواره کتاب درسی دانشگاهی حوزه علوم اسلامی و انسانی

 

مقدمه

سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاهی در علوم اسلامی و انسانی (سمت) با تکیه بر جایگاه قانونی و علمی و بهره‌گیری از تجارب خود، در نظر دارد به منظور ارزیابی کمی و کیفی کتاب‌های درسی دانشگاهی در حوزه علوم اسلامی و انسانی و شناسایی و معرفی آثار برتر و تشویق پدیدآورندگان آنها، مراسم انتخاب کتاب درسی دانشگاهی «سمت» را به یاری خدا و به ترتیب زیر برگزار نماید:

 

ماده ۱. تعاریف

۱-۱ «سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاهی در علوم اسلامی و انسانی» که اختصاراً «سمت» نامیده می‌شود، پس از کسب مجوزهای قانونی، از اواسط سال ۱۳۶۴ به عنوان یکی از سازمان‌های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری تأسیس شد.

۲-۱ پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی «سمت»: این پژوهشکده با هدف ایجاد ارتباط وثیق میان پژوهش و آموزش تشکیل شده است و فعالیت آن ایجاد بستر مناسب برای اجرای طرح‌های پژوهشی، تألیف، ترجمه و تهیه متون علمی دانشگاهی است.

۳-۱ مؤسسه خانه کتاب: مؤسسه‌ای غیرانتفاعی و غیردولتی است که با هدف ارائه خدمات مختلف در حوزه کتاب از جمله اطلاع‌رسانی در زمینه کتاب‌های منتشر شده در ایران و نقد کتاب از سال ۱۳۷۲ آغاز به کار کرده و پایگاه اینترنتی آن، به منظور در دسترس قراردادن اطلاعات کتاب‌ها در سال ۱۳۷۷ تأسیس شده است.

۴-۱ جشنواره کتاب درسی دانشگاهی در حوزه علوم اسلامی و انسانی: جشنواره‌ای که در آن همه کتاب‌هایی درسی دانشگاهی در حوزه مربوط منتشر شده طی چهار سال گذشته با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای نخستین بار و توسط ناشران یا پدیدآورندگان به دبیرخانه ارسال شده باشد، مورد داوری و ارزیابی قرار می‌گیرند و کتاب‌های برگزیده و شایسته تقدیر انتخاب می‌شوند. موضوع‌های اصلی این کتاب‌ها، حوزه علوم اسلامی و انسانی و بر اساس تقسیم‌بندی دیویی خواهد بود.

۵-۱ کتاب درسی دانشگاهی: هر گونه منبع علمی آموزشی منطبق با سرفصل مصوب وزارت علوم که برای مخاطب مشخص رشته و مقطع هدف، تألیف یا ترجمه شده است.

۶-۱ کتاب برگزیده: کتابی است که در بخش تألیف و ترجمه از ۱۰۰ امتیاز، میانگین ۹۰ تا ۱۰۰ امتیاز را کسب کرده باشد.

۷-۱ کتاب شایسته تقدیر: غیر از کتاب‌های برگزیده کتابی است که در بخش تألیف واجد بالاترین امتیاز در هر رشته باشد.

 

ماده ۲. ساختار و ارکان

ارکان و ساختار اجرایی این آیین نامه شامل موارد زیر است:

۱. دبیر جشنواره: دبیر از میان اعضای هیأت علمی دانشگاهی توسط رئیس سازمان برای یک دوره منصوب می‌شود و عهده‌دار وظایف زیر است:

تبصره ۱: دبیر می‌تواند بخشی از اختیارات نظارتی خود را در زمینه داوری و انتخاب کتاب‌ها به اشخاص واجد صلاحیت علمی با موافقت رئیس سازمان تفویض نماید. در صورتی که از نظر دبیر علمی در داوری کتاب‌ها بنابر دلایل متقن اشتباهی صورت گرفته باشد، وی مراتب را به کمیته علمی منعکس می‌کند و نظر کمیته مزبور ملاک عمل است.

تبصره ۲: ضروری است کلیه مکاتبات جشنواره به تأیید رئیس سازمان رسیده شود.

 

۲. کمیته علمی: اعضای کمیته علمی عبارتند از رئیس سازمان سمت»، «معاون پژوهشی»، «رئیس پژوهشکده»، «مدیر عامل مؤسسه خانه کتاب» و «دبیر جشنواره»، «۸ نفر که حداقل ۵ نفر آن از اعضای هیأت علمی خارج از سازمان با انتخاب و حکم رئیس سازمان «سمت» برای یک دوره به عضویت این کمیته منصوب می‌شوند. وظایف کمیته علمی عبارتند از:

تبصره ۱: کلیه مصوبات کمیته علمی جهت اجرا باید به تأیید رئیس سازمان رسانده شود.

تبصره ۲: جلسات کمیته علمی با حضور نصف به علاوه یک نفر از اعضا رسمیت می‌یابد و تصمیمات با رأى اکثریت مطلق اعضا اتخاذ می‌شود.

تبصره ۳: کمیته علمی می‌تواند هر دوره بنابر اقتضا از یک مؤلف و پژوهشگر، با توجه به کتاب‌های درسی دانشگاهی وی در مراسم شایستگان تقدیر، تجلیل به عمل آورد.

تبصره ۴: پدیدآورندگان آثار شرکت داده شده در داوری، در هیچ فرایند داوری و تصمیم‌گیری جشنواره عضویت و دخالت ندارند.

 

۳. دبیرخانه: وظایف دبیرخانه زیر نظر دبیر جشنواره توسط پژوهشکده به شرح زیر است:

 

ماده ۳. فرآیند انتخاب

دبیرخانه جشنواره کتاب درسی دانشگاهی در هر دوره، با اطلاع‌رسانی به نحو مقتضی، از تمام ناشران، مؤلفان، مترجمان کتاب‌های درسی در حوزه علوم اسلامی و انسانی کشور دعوت می‌کند تا کتاب‌های چاپ نخست خود را (حداقل ۴ نسخه از کتاب مدنظر) در بازه زمانی مورد نظر کمیته علمی منتشر کرده‌اند، تا ۱۲ اردیبهشت (روز معلم) به دبیرخانه ارسال کنند.

تبصره ۱: زمان بازگشایی سامانه فراخوان شرکت در جشنواره با تعیین کمیته علمی است.

تبصره ۲: در بخش تألیف حداقل سه کتاب برگزیده می‌شود.

تبصره ۳: در بخش ترجمه تنها یک کتاب برگزیده می‌شود.

تبصره ۴: در پایان داوری بعد از گزینش کتاب‌های برگزیده کتاب تألیفی واجد بالاترین امتیاز در هر رشته به عنوان شایسته تقدیر معرفی می‌شود.

تبصره ۵: در روند داوری، نتایج بررسی‌ها و صورت جلسات داوری‌ها، همه به عنوان اسناد محرمانه تلقی شده و اسامی برگزیدگان و شایستگان تقدیر پس از تصویب کمیته علمی جشنواره کتاب درسی دانشگاهی و تأیید نهایی رئیس سازمان «سمت» رسمیت قانونی می‌یابد و پس از برگزاری مراسم جشنواره در سایت سازمان «سمت» برای اطلاع عموم قرار می‌گیرد.

 

ماده ۴. معیارهای کتاب درسی دانشگاهی برای ارسال به داوری

۱. رعایت سرفصل مصوب وزارت علوم.
۲. عدم مغایرت با قوانین و هنجارهای اسناد بالادستی.
۳. رعایت استانداردهای کتاب درسی دانشگاهی.

 

ماده ۵. جایزه برگزیدگان جشنواره شامل هدایا، تندیس، لوح تقدیر به امضای وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، وزیر ارشاد و رئیس سازمان «سمت».

جایزه شایستگان تقدیر شامل لوح تقدیر به امضای وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، وزیر ارشاد و رئیس سازمان «سمت».

تعیین نوع، میزان و نحوه اعطای هدایا در مورد این ماده به پیشنهاد کمیته علمی و تصویب رئیس «سمت» است.

تبصره: در صورتی که پدیدآورندگان کتاب برگزیده یا شایسته تقدیر بیش از یک نفر باشند، متناسب با سهم هر فرد، جوایز بین افراد تقسیم می‌شود. مرجع تشخیص تقسیم جوایز، قراردادهای پدیدآورندگان با ناشران یا توافق کتبی مؤلفان است.

 

ماده ۶. سایر مقررات

۱. ویراست جدید کتاب‌ها که به تشخیص کمیته داوری حداقل ۴۰ درصد محتوا نسبت به ویراست قبلی تغییر کرده باشد، علی رغم برگزیده شدن در دوره‌های قبلی جشنواره، مجدداً قابل بررسی خواهد بود.

۲. اگر کتابی در یک دوره قبل بنا به دلایل موجه و خارج از اراده صاحب اثر از ارزیابی و داوری در جشنواره جا مانده باشد، به تشخیص کمیته علمی می‌تواند به جشنواره راه یابد.

۳. هر مجلد از کتاب‌های دوره‌ای، در صورت استقلال محتوایی حکم یک کتاب مستقل را دارد؛ در غیر این صورت، بررسی کتاب منوط به انتشار بیش از نیمی از مجلدات است. مرجع تشخیص کمیته علمی است.

 

ماده ۷. مسئولیت اجرا

مسئولیت اجرای جشنواره کتاب درسی دانشگاهی در حوزه علوم اسلامی و انسانی بر عهده سازمان «سمت» است.

 

ماده ۸: مراسم معرفی کتاب درسی دانشگاهی در حوزه علوم اسلامی و انسانی در هر دوره با حضور مقامات عالی کشوری از برگزیدگان تقدیر بعمل می‌آید.

 

این آیین نامه در ۸ ماده و ۱۱ تبصره در تاریخ ۱۴۰۱/۰۳/۰۱ به تصویب شورای سازمان رسید و لازم الاجراست.