تاریخچه «سمت»
در زمان بسته بودن دانشگاه‌ها یکی از بحث‌های عمده ستاد انقلاب فرهنگی آن روز، این بود که دانشگاه بر چهار رکن عمده استوار است: ۱) برنامه، ۲) استاد، ۳) دانشجو، ۴) کتاب، و برای هر کدام از این چهار رکن چاره‌اندیشی شد.
در باب تهیه و تدوین و نشر کتب دانشگاهی مرکز نشر دانشگاهی تأسیس شد و چنان‌که می‌دانیم تاکنون فعالیتی چشمگیر داشته و خلأهای فراوانی را پر کرده است. اما از آنجا که انقلاب اسلامی ما، در بن و بنیاد انقلابی فرهنگی است و در انقلاب فرهنگی، سهم عمده بر عهده علوم انسانی است، در تاریخ ۱۳۶۳/۱۲/۷ در سیزدهمین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی ـ که جایگزین ستاد انقلاب فرهنگی بود ـ موضوع تأسیس سازمانی مستقل به نام سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاهی در علوم اسلامی و انسانی (سمت) به لحاظ اهمیت به تصویب رسید، با این هدف که در زمینه علوم انسانی ـ به‌ویژه از نظر پیوند آنها با مسائل اسلامی ـ به تدوین کتب مبنایی ـ از قبیل مبانی اقتصاد اسلامی، مبانی حقوق اسلامی، سیاست اسلامی، فلسفه سیاست و ... ـ و نیز کتب درسی برای دانشگاه‌ها بپردازد.
این سازمان با نام «سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاهی در علوم اسلامی و انسانی» که اختصاراً «سمت» نامیده می‌شود، پس از کسب مجوزهای قانونی، از اواسط سال ۱۳۶۴ به عنوان یکی از سازمان‌های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری تنها با دریافت یک میلیون تومان اهدائی سراسر برکت حضرت امام (ره) فعالیت خود را آغاز کرد. در زمان جنگ تحمیلی و بعد از آن، در بحران فراز و نشیب‌ها با عنایت خداوند و با پشتیبانی معنوی و تدریجاً مادّی مسئولان گرانقدر نظام و نیز با همکاری خالصانه و ایثارگرانه گروهی از استادان، مسئولان پژوهشی و اجرایی، توانست در حدّ مقدور خدمتی بزرگ ـ امّا نه در خور ملّت بزرگ و سرافراز ایران ـ به دانشجویان بزرگوار و به فرهنگ کشور عرضه کند. امید است در آینده نزدیک هم به لحاظ کیفی و پرداختن به کارهای مبنایی و هم از نظر کمّی و رفع بیشتر نیاز دانشجویان و سایر خوانندگان گام‌های بلندتری بردارد.
ریاست سازمان از ابتدای تاسیس تا خردادماه ۱۳۹۷ بر عهده استاد فقید و عالم فرزانه حوزه و دانشگاه دکتر احمد احمدی (طاب ثراه) بود و پس از ارتحال ایشان، حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر محمد ذبیحی از سوی وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری به عنوان ریاست سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاهی در علوم اسلامی و انسانی (سمت) منصوب شد و پس از آن از سوی وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری، حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر داود مهدوی‌زادگان عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به عنوان رئیس سازمان «سمت» منصوب گردید.
نگاهی به عمده‌ترین فعالیت‌های «سمت»
• تشکیل بیش از ۳۷ گروه تخصصی از آغاز تأسیس تاکنون به منظور مدیریت تولید محتوای علمی دانشگاهی در حوزه‌های مختلف علوم انسانی و اسلامی؛
• تولید محتوای علمی قریب به بیش از ۲۶۰۰ عنوان کتاب مبنایی، درسی و کمک‌درسی دانشگاهی بر اساس فرآیند خاص تولید محتوای علمی؛
• ویرایش و آماده سازی ۲۰۸۰ عنوان کتاب با عنایت ویژه به امر ویرایش محتوای ، ادبی و فنی؛
• تدوین ۱۹۶ عنوان کتاب آموزش زبان انگلیسی تخصصی (ESP) در همه رشته‌های دانشگاهی (اعم از علوم انسانی و غیر آن) متناسب با ارزش‌های اسلامی و بومی؛
• بررسی و ارزیابی بیش از ۴۴۰۰ طرح اولیه اثر اعم از تصنیف، تألیف و ترجمه در حوزه علوم انسانی و اسلامی؛
• انعقاد بیش از ۲۳۱۰ قرارداد کتاب تصنیفی، تألیفی و ترجمه در حوزه علوم انسانی و اسلامی؛
• تجدید چاپ بیش از ۵۰۰ عنوان کتاب در هر سال به همراه بازنگری حداقل ۱۵ درصد آن؛
• عرضه بیش از ۴۲ میلیون نسخه کتاب به جامعه دانشگاهی با قیمتی مناسب و پایین‌تر از بهای معمول بازار به جامعه دانشگاهی؛
• ارتباط علمی با بیش از ۳۰۰۰ فرهیخته، صاحب‌نظر و استاد دانشگاه و حوزه در عرصه‌های مختلف علوم اسلامی و انسانی؛
• تشکیل و راه‌اندازی مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی «سمت» به منظور تحقیق و پژوهش در زمینه تولید و استانداردسازی منابع دانشگاهی علوم انسانی با سه گروه پژوهشی که در ۸ آبان ۹۵ به پژوهشکده ارتقا یافته است و هم اکنون دارای ده گروه پژوهشی مصوب می‌باشد؛
• انعقاد قرارداد ۱۳۷ طرح پژوهشی (۱۰۰ مورد پایان یافته و ۳۷ مورد در حال اجرا)؛
• انتشار ۴۹ شماره نشریه، ابتدا با نام سخن سمت و از ۱۳۸۸ با نام عیار، و از دی‌ماه ۱۳۹۱ با هدف تغییر وضعیت و تبدیل به فصلنامه علمی ـ پژوهشی با نام پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی؛
• انتشار ۷ شماره نشریه روان‌شناسی فرهنگی وابسته به گروه علوم رفتاری پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی که اخیرا" موفق به کسب درجه علمی با رتبه"ب" از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری شد؛
• ارائه و اجرای طرح مشارکت با دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی و حوزه‌های علمیه در سال ۱۳۷۶ به منظور تشریک مساعی با این مراکز و به کارگیری امکانات موجود در مسیر اهداف مشترک برای تولید منابع مبنایی، درسی و کمک‌درسی مورد نیاز؛
• انعقاد تفاهم‌نامه همکاری با بیش از ۱۷۰ مرکز و چاپ و عرضه حدود ۳۷۸ عنوان کتاب با شمارگانی قریب به ۳.۵ میلیون نسخه به جامعه علمی کشور؛
• در راستای مأموریت‌های محوله به «سمت» در امور بین‌الملل انعقاد ۲۸ موافقت‌نامه همکاری دو جانبه با دانشگاه‌ها و مراکز علمی افغانستان، تاجیکستان، آذربایجان، آلمان، روسیه، عراق، لبنان، سوریه، ترکیه و چین؛
• تألیف و ترجمه ۳۶ عنوان کتاب درسی دانشگاهی و مبنایی علوم انسانی در چهارچوب همکاری با مراکز دانشگاهی و پژوهشی سایر کشورها (۱۷ عنوان به زبان روسی، ۸ عنوان به انگلیسی، ۱۶ عنوان به عربی، ۳ عنوان به آذری، ۳ عنوان به چینی و ۱ عنوان به اردو)؛
• تهیه، تدوین و چاپ ۱۸ عنوان کتاب آموزشی و کمک‌آموزشی برای کرسی‌های زبان فارسی، ایران‌شناسی، اسلام‌شناسی و شرق‌شناسی در سایر کشورها؛
• چاپ ۵۹ عنوان کتاب و اهدای ده‌ها هزار نسخه از کتاب‌های این سازمان به کتابخانه‌ها و دانشگاه‌های افغانستان تاکنون در راستای همکاری‌های علمی و فرهنگی با کشور افغانستان از طریق تأمین منابع درسی دانشگاهی و حمایت از آثار اساتید افغانستانی، با توجه به خط و زبان مشترک با کشور افغانستان؛
• حضور فعال سازمان «سمت» با هدف تحقق وظیفه اطلاع‌رسانی، فرهنگ‌سازی و بازاریابی آثار و تولیدات خود، سالانه به طور متوسط در دو نمایشگاه بین‌المللی کتاب از آن جمله شرکت در نمایشگاه‌های بین‌المللی کتاب افغانستان، ترکمنستان، روسیه، لبنان، انگلستان، ترکیه، آلمان، مصر («سمت» در برنامه بلندمدت خود مصمم است حضورش را در نمایشگاه‌های مهم بین‌المللی پررنگ‌تر و تأثیرگذارتر نماید.)؛
• سرمایه‌گذاری و فراهم کردن امکانات فیزیکی، سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و تجهیزات لازم برای توسعه کار از محل درآمد اختصاصی سازمان و با کمترین اتکا به بودجه دولتی؛
• تربیت ده‌ها نیروی متخصص و کارشناس در امر ویرایش، آماده‌سازی و تولید کتاب دانشگاهی؛
• راه‌اندازی وب‌سایت به نشانی www.samt.ac.ir در سال ۱۳۸۱ با هدف ارائه خدمات و عرضه به روز اطلاعات کتاب‌ها و اخبار سازمان در آن و دریافت نظرات مخاطبان و ارائه آن به ۴ زبان فارسی، عربی، انگلیسی و روسی؛
• راه‌اندازی کانال کتاب‌ها و فعالیت‌های «سمت» و صفحه این سازمان در شبکه‌های اجتماعی مانند: اینستاگرام و آپارات و لینکدین؛
• برگزاری بیش از ۱۱۰ همایش، نکوداشت و نشست علمی و کارگاه آموزشی مستقل و ۲۸ همایش و نکوداشت مشترک؛
• انتشار ۷۵ شماره خبرنامه سمت.
برخی افتخارات «سمت»
• ناشر برگزیده سال‌های ۱۳۷۶ ، ۱۳۷۹ ، ۱۳۸۱ ، ۱۳۸۳ ، ۱۳۸۹ ، ۱۳۹۱ و شایسته تقدیر ۱۳۹۶.
• برگزیده شدن دو طرح پژوهشی «سمت» با عنوان گزارش و ویرایش شاهنامه: نامه باستان در ۹ جلد و تاریخ هنر اسلامی در ۵ جلد در جشنواره خوارزمی، سال ۱۳۸۶.
• برگزیده شدن ۱۷۱ عنوان از کتاب‌های «سمت» و دریافت جوایز کتاب سال، کتاب فصل و دیگر جوایز معتبر ملی.
• تجلیل از مقام علمی حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر احمد احمدی:
- در سومین جشنواره بین‌المللی فارابی از نظر مجموعه آثار و خدمات علمی، ۱۳۸۸؛
- در همایش ملی «کرسی‌های نظریه‌پردازی، نقد و مناظره» به عنوان یکی از ۲۰ نظریه‌پرداز برتر کشور، ۱۳۹۳؛
- در ششمین مراسم جایزه علمی «استاد دکتر علی‌محمد کاردان»، ۱۳۹۴؛
- در هفتمین گردهمایی اساتید علوم عقلی در مجمع عالی حکمت اسلامی، ۱۳۹۴؛
- در نکوداشت ایشان در دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۹۵.
• تقدیر از خدمات سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاهی در علوم اسلامی و انسانی (سمت) در تولید کتاب‌های درسی برای دانشگاه‌های منطقه اکو توسط مؤسسه فرهنگی اکو به عنوان تنها سازمان انتشارات دانشگاهی در سطح منطقه که به صورت اختصاصی به انتشار کتب درسی و دانشگاهی پرداخته و کتب مختلفی به زبان‌های رایج منطقه اکو از جمله ۵۹ عنوان کتاب دانشگاهی برای تدریس در دانشگاه‌های افغانستان، منتشر نموده است؛
• معرفی شده به عنوان سازمان برتر در نمایشگاه جامع دستاوردهای سی ساله وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری ، سال ۱۳۸۷؛
• رتبه اول در حوزه سازمان‌های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و رتبه دوم در زمینه توانمندسازی در اولین جشنواره تجلیل از روابط عمومی‌های برتر دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی و فناوری و سازمان‌های مرتبط، سال ۱۳۸۸؛
• برگزیده در زمینه توانمندسازی و ارتقای روابط عمومی‌ها در سومین و چهارمین جشنواره روابط عمومی‌های برتر دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی و فناوری و سازمان‌های مرتبط، سال‌های ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰؛
• موفق شدن نشریه «پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی» وابسته به مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی سازمان به کسب اعتبار علمی ـ پژوهشی از وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری؛
• ناشر برگزیده در نهمین نمایشگاه کتاب استانی ایلام، ۱۳۹۴؛
• غرفه برگزیده در بیست‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، ۱۳۸۸.