دانشگاه حسینی؛ میراث دار چراغ هدایت و کشتی نجات

۱۷ مرداد ۱۴۰۱ | ۰۸:۵۰ کد : ۴۲۸ اخبار یادداشت
تعداد بازدید:۲۵۶۳
یادداشتی از دکتر داود مهدوی‌زادگان رئیس سازمان «سمت»
دانشگاه حسینی؛ میراث دار چراغ هدایت و کشتی نجات

دانشگاه پدیده‌ای انسانی است و به نفس آدمی گرم و زنده است. دانشگاه بواسطه آدمیان جان می‌گیرد و خصلت‌ها و اوصافش را از همین انسان‌هایی که در آن آمد و شد دارند و گفتگو می‌کنند، سوال می‌پرسند و جواب می‌شنوند، می‌گیرد. هویت دانشگاه با حضور نخبگان، گروه یا محفل‌ها و حلقه‌های علمی یا گفتمان‌ها و فرهنگ‌های حاضر در آن به دست می‌آید. به همین خاطر، دانشگاه به حسب اینکه چه گفتاری در آن مسلط است؛ سوفسطایی، سقراطی، ارسطویی، سینوی و صدرایی یا دکارتی و ماکیاوللی و اسپینوزایی، به همان عنوان موصوف می‌شود. حال اگر دانشگاه بخواهد به نام مبارک ابا عبدالله الحسین علیه السلام متصف شود و از آن با عنوان "دانشگاه حسینی" یاد کنند، چگونه می‌توان بدان دست یافت.

شاخصه وصف حسینی در کلام رسول خدا صلی الله علیه و آله آمده است. مرحوم سید هاشم بحرانی در کتاب مدینة معاجز الأئمة الإثنی عشر از آن حضرت چنین نقل کرده که فرمودند: «ان الحسین مصباح الهدی و سفینه النجاه» (ج4، ص 52، مؤسسة المعارف الإسلامیة، قم، چاپ اول، 1413 ق). همانا حسین، چراغ هدایت و کشتی نجات است. این دو وصف یا شاخص برای هر دانشگاهی کافی است که با اتصاف به آن دو، دانشگاه حسینی خوانده شود. دانشگاهی که با عمل به صورت و سیرت ابا عبدالله الحسین علیه السلام به چراغ هدایت و کشتی نجات تبدیل شود.

عالم انسانی، عالم فریب و نیرنگ و گمراهی است. انسان به هر سو رو کند، زمینه گمراهی وجود دارد. چون شیطان به عزت خدا سوگند یاد کرده است که همه را از راه به در می‌کند، مگر آنان که مخلص حضرت حق هستند: "قَالَ فَبِعِزَّتِکَ لَأُغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعِینَ إِلَّا عِبَادَکَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِینَ" (ص: 82 - 83). شیطان عزم خود را جزم کرده که انسان‌ها را از صراط مستقیم که همان راه هدایت به سوی سعادت دنیوی و اخروی، راه هدایت به سوی باری تعالی است‌، دور کند و منحرف نماید. به همین خاطر، خداوند متعالی بر خود فرض کرده انبیأ را به همراه کتاب و حکمت و حدید به آدمیان مبعوث کند. پس، جوامع و اقوام بشری به چراغی نیاز دارند که نور افشانی کند و راه هدایت را نشان دهد. خدا این چراغ هدایت را به انبیأ و اوصیا و اولیای مطهرش سپرده است. آنچنان که رسول خدا صلی الله علیه و آله ابا عبدالله الحسین علیه السلام را به مصباح الهدی توصیف فرموده است. از این رو، اگر دانشگاه هدایت‌گری آدمیان را وظیفه فطری و انسانی خود می‌داند؛ باید با توسل و تمسک به سیره و اخلاق حسینی، مصباح الهدای جامعه شود. دانشگاه بدون نور حسینی نمی‌تواند چراغ راه هدایت جامعه باشد. دانشگاه نمی‌تواند نقش هدایت‌گری را از خود سلب کند. انتظار هدایت‌گری دانشگاه از سوی جامعه کاملا بجا است و دانشگاه گریزی از این وظیفه نورانی نیست. تنها دانشگاه سکولار است که خود را از انجام این وظیفه الهی معاف کرده است.

آنگاه که دریای عالم انسانی مبتلا به فتنه های آخر الزمانی فریب و نیرنگ و گمراهی و بی‌عدالتی شود، طوفان بلا به راه می‌افتد و آدمیان را غرق می‌کند. و این سنت الهی است. آنگونه که قرآن کریم وقوع این سنت را درباره حضرت نوح علیه السلام روایت کرده است. قوم نوح دعوت نبی خدا را نشنیده گرفت و راه ظلم را پیشه کرد تا اینکه خدا آنها را با طوفان طبیعی عذاب کرد: "وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ فَلَبِثَ فِیهِمْ أَلْفَ سَنَةٍ إِلَّا خَمْسِینَ عَامًا فَأَخَذَهُمُ الطُّوفَانُ وَهُمْ ظَالِمُونَ" (العنکبوت: 14). اما مؤمنین و مومنات بفرمان خدا بواسطه کشتی که نوح ساخته بود از بلای عظیم الهی نجات یافتند: "وَنُوحًا إِذْ نَادَى مِنْ قَبْلُ فَاسْتَجَبْنَا لَهُ فَنَجَّیْنَاهُ وَأَهْلَهُ مِنَ الْکَرْبِ الْعَظِیمِ" (اﻷنبیاء: 76). پس، آدمیان در دریای طوفان زده به کشتی نجات نیاز دارند. چون هیچ جایی امن‌تر از کشتی نجات نیست. فرزند نوح حاضر نشد وارد کشتی شود و گمان برده بود که کوه پناهگاه مطمئنی برای او است. نوح گفت برابر فرمان و اراده خداوند هیچ پناهگاهی قادر به پناه دادن نیست. و چنین هم واقع شد: "قَالَ سَآوِی إِلَى جَبَلٍ یَعْصِمُنِی مِنَ الْمَاءِ ۚ قَالَ لَا عَاصِمَ الْیَوْمَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ إِلَّا مَنْ رَحِمَ ۚ وَحَالَ بَیْنَهُمَا الْمَوْجُ فَکَانَ مِنَ الْمُغْرَقِینَ" (هود: 43). 

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرزند دخت گرامش زهرا علیهاالسلام را به مانند حضرت نوح علیه السلام، سفینه النجاه نامیده است. رسول خدا با این سخن مردمان را از ابتلا به بلای عظیم در آینده، همانند بلایی که قوم نوح گرفتار آن شدند، خبر داده است و باید برای نجات از این بلای عظیم بر کشتی حسین که سفینه النجاه است، سوار شد. هیچ چیز دیگری غیر از کشتی ابا عبدالله الحسین علیه السلام نجات بخش نیست. آنچنان‌که امام حسین علیه السلام این حقیقت را به هنگام حرکت به سمت کوفه در نامه‌ای به بنی هاشم یادآور شد که اگر به من ملحق شوید، به فوز شهادت و سعادت اخروی نائل می‌شوید و اگر ملحق نشوید، پس بدانید که به فتح و پیروزی نخواهید رسید: "بسم الله الرحمن الرحیم، من الحسین بن علی الی بنی هاشم اما بعد فانه ما لحق بی منکم استشهد و من تخلف عنی لم یبلغ الفتح والسلام؛" (بصائرالدرجات، ص 481- دلائل الامامه طبری، ص 77).

اکنون جهان بیش از گذشته گرفتار طوفان عظیم گمراهی و ظلم و جور شده است. راه هدایت، پنهان گشته است و مردمان به چراغ هدایت و کشتی نجات نیازمندتر شده‌اند. خردمندان دانشگاه را پناهگاه جهان طوفان زده می‌پندارند. حال آن که دانشگاه خود گرفتار طوفان بلا شده است. امروز، دانشگاه با آن کوهی که فرزند نوح گمان می‌کرد که می‌تواند به آن پناه ببرد، هیچ فرقی نمی‌کند مگر آن که دانشگاه به سیرت و صورت حسینی عمل کند و درس آموز مکتب ابا عبدالله الحسین علیه السلام شود. آنگاه است که دانشگاه به چراغ هدایت و کشتی نجات مردم طوفان زده و بلا دیده تبدیل خواهد شد. گرچه تاریک اندیشان و غرب‌پرستان و غرب‌زدگان تلاش وافر دارند که دانشگاه از منطق اسلامی شدن فاصله گرفته تا زمینه‌های تبدیل شدن دانشگاه ایرانی به دانشگاه حسینی را از میان بردارند. لکن این تلاش بیهوده است. زیرا دانشگاه حسینی با انقلاب اسلامی زاده شده است و اکنون با هدایت‌گری و ولایت قدسی امام و رهبری شکل گرفته است. جهان به دانشگاه ایرانی- حسینی امیدها دارد و چنین دانشگاهی، این امیدها را ناامید نخواهد کرد. ان‌شالله
السلام علی الحسین و
علی علی بن الحسین و
علی اولاد الحسین و
علی اصحاب الحسین

محرم 1444

کلید واژه ها: دکتر داود مهدوی‌زادگان یادداشت امام حسین (ع)


نظر شما :