بیش از دو قرن است که در محافل ادبی جهان، در باب چیستیِ تاریخ ادبیات و چگونگی نگارش آن، منازعات نظریِ گسترده‌‌ای درگرفته و مکتب‌‌ها و نحله‌‌های فکری گوناگونی، به‌ویژه در نیمه دوم سده بیستم میلادی، در این زمینه ظهور یافته و انگاره‌‌های روشیِ متعددی عرضه گردیده است. اما در مجامع علمی و دانشگاهیِ مرتبط با ادبیات فارسی، تا کنون، اهتمامی بایسته به این‌گونه مباحث صورت نگرفته، و اساساً تاریخ‌‌نگاری ادبی، به مفهوم نوین آن، در ایران پیشینه چندانی ندارد و تاریخ‌‌پژوهی ادب فارسی، تا چندی پیش، عمدتاً منحصر به سنّت تذکره‌‌نویسی و شرح‌‌حال‌‌نویسی بوده است. مجموعه «نظریه و روش در تاریخ‌‌نگاری ادبیات»، که کتاب حاضر در زمره آن قرار می‌‌گیرد، به قصد بازنمایی و انتقال تجارب علمی جهانی و به‌ منظور رفع خلأهای نظری و روش‌‌شناختی در تاریخ‌‌پژوهی ادب فارسی، طراحی و تدوین گردیده است. کتابِ پیش رو مجموعه‌‌ای است از چهارده مقاله مهم، به قلم صاحب‌‌نظران این حوزه، که با جستجوهایی روشمند و با معیارهایی ازپیش‌‌اندیشیده، از منابع انگلیسی‌‌زبان گزینش و ترجمه شده و در سه‌‌بخشِ کلیِ «معنای تاریخ ادبی»، «مسئله نظریه و روش» و «چشم‌‌انداز تاریخ (نگاری) ادبی» سامان گرفته است.