در تألیف این کتاب مانند جلد نخست، هدف نویسنده آن است که دانشجویان کارشناسی زبان و ادبیات فارسی با بخش دیگری از تاریخ ادبیات ایران آشنا شوند. بدین جهت، وی در طرحی هدفمند، دوره‌های ادبی، نویسندگان و شاعران تأثیرگذار هر دوره و آثار آنان را در بستر تاریخی معرفی و پیوند آنها را با مسائل سیاسی، اجتماعی، علمی و فرهنگی، تبیین و زبان و سبک آنان را تحلیل و نمونه شعر و نثر هریک را برای آشنایی دانشجویان، آورده است. کتاب حاضر دوره زمانی طولانی را از سال 432 هـ . که مقارن با آغاز دوران سلجوقی است تا پایان دوره تیموریان، در بر می‌گیرد. مباحث کتاب در سه فصل ارائه شده که هریک از این فصول خود شامل سه بخش: مقدمه، نثر و شعر است. مؤلف برای آنکه امکان دسترسی به منابع برای مطالعه بیشتر، برای دانشجویان فراهم شود، پی‌نوشتها را در پایان هر فصل در بخشی مجزا آورده است. شماری عکس و نقشه و نمودار نیز بر مطالب کتاب افزوده تا دانشجویان با سهولت بیشتر ادوار تاریخی و ادبی را بازشناسند.